GLAUCOOM
Je voelt niks en toch wordt het oog langzaam blind DOOR TE HOGE OOGDRUK.
(normaal is de oogdruk tussen 10 a 20 mm Hg).
OORZAAK
Deze aandoening is meestal te wijten aan een (familiale) slechte afvoer van het vocht binnenin het oog, zelden aan te grote aanmaak. Dit laat de oogdruk stijgen. Hoge oogdruk heeft niets te maken met hoge bloeddruk. Soms kan een oogdruk van minder dan 20 mm Hg ook problemen geven. Dit gebeurt vooral bij mensen met slechte bloedvaten: ader-verkalking door diabetes of hypertensie / reactieve bloedvaten: koude handen en voeten / migraine
GEVOLG
Te hoge oogdruk duwt de bloedvaten van de oogzenuw dicht zodat traag (in de loop van 10 jaar) maar zeker de oogzenuwvezels gaan afsterven (te beginnen met de buitenste). Aldus ontstaat er EEN PUTJE in de oogzenuw en gaat het GEZICHTSVELD INKRIMPEN. Gezien het gezichtsveld op zij slechts weinig gebruikt wordt, merkt de patiënt slechts laattijdig dat er iets mis is. Aldus is de ziekte meestal in een vergevorderd stadium en spijtig genoeg kan dan niks meer gedaan worden om het zicht te verbeteren. Een deel van de oogzenuw is immers afgestorven en dit is onherstelbaar (een nieuwe oogzenuw kan nog niet ingeplant worden !). Alleen als vroegtijdig oogdrukstijging vastgesteld wordt kan, dankzij behandeling, de oogdruk onder de 20 mm Hg verlaagd worden en gaat de oogzenuw niet (verder) afsterven (kan blindheid geven !!).
FREQUENTIE
2/100 vanaf 40 jaar gemiddeld (vooral indien er familiaal problemen zijn) - meestal beide ogen ! Aan 80j hebben 4 % van de mensen glaucoom !!
HOE KAN JE HET ONTDEKKEN
Er zijn geen klachten, behalve als de oogdruk enorm hoog wordt (boven de 40 mm Hg). Dan kan je een drukkende pijn voelen, boven het aangetaste oog. Bijgevolg is het meten van de oogdruk bij iedereen boven de 40 jaar, de enige manier om glaucoom te ontdekken. Dit onderzoek wordt dan ook routinegewijze uitgevoerd bij iedere leesbril aanpassing (leesproblemen beginnen immers klassiek rond de leeftijd van 40 jaar). De meting is totaal pijnloos en duurt slechts enkele seconden. Dit gebeurt door een rechtstreeks contact ofwel door een luchtstoot (iets minder nauwkeurig !) . Dit is een goede reden om uw leesbril door een oogarts te laten aanpassen !!
WAT IS ER AAN TE DOEN
Oogdruppels (1 of meerdere soorten), die de vocht secretie (bvb TIMOPOS, BETAGAN, CARTEOL, BETOPTIC EN TRUSOPT) verlagen of de afvoer opentrekken (bvb ISOPTOCARPINE / XALATAN / LUMIGAN) gedurende vele jaren. Gaat dit niet: lasertherapie, om met brandpuntjes in het afvoersysteem de afvoer te verbeteren. Dit is een vrijwel pijnloze behandeling en hiervoor dient de patiënt niet opgenomen te worden. Deze behandeling moet geregeld na enkele jaren herhaald worden !. Is ditnog niet voldoende, dan moet er een kleine operatie gebeuren om het afvoersysteem te verbreden. Deze operatie gaat wel uw zicht niet verbeteren !! Zoals bij elke operatie kunnen zich complicaties voordoen: bloeduitstorting / infectie / cataract en zelfs verlies van zichtsvermogen. Gelukkig zijn de oogdruppels de laatste jaren veel sterker geworden. Zelden moet nog geopereerd worden !
Regelmatige controles met oogzenuwnazicht (neemt de uitholling toe ? – daarom worden er soms foto’s genomen !) , drukmeting en gezichtsveldcontrole zijn aangewezen om na te gaan of de oogdruk normaal wordt en normaal blijft. Glaucoom is dus niet definitief te genezen !
EXTRA TIPS
- Nooit grote hoeveelheden vocht innemen in korte tijd: 1 groot glas water per uur kan geen kwaad !
- ROKEN en alcohol-gebruik worden best vermeden. Let ook op voor overdreven koffie –gebruik !!
- Goede hartfunctie moet nagestreefd worden.
- Bloeddruk mag niet te hoog maar ook niet te laag zijn, anders gaat de oogzenuw sneller lijden onder een te hoge oogdruk. Te hoge bloeddruk? Best behandelen met betablokkers of catapressan (= alfa 2 stimulator)
- Tweemaal per dag druppelen betekent: 's morgens bij het opstaan en 's avonds bij het slapen (het specifieke uur is niet zo belangrijk in de praktijk)
- Best worden broers en zussen ook gecontroleerd voor glaucoom door eigen oogarts.
- Als je 2 soorten druppels na elkaar moet gebruiken, wacht je best 5 minuten tussen beide druppels ! Het traanbuisje (zit aan de neuszijde van het onderste ooglid) afknellen gedurende 1 minuut kan helpen om minder nevenwerkingen te krijgen algemeen (bvb traag hartritme + kortademigheid bij betablockers, zoals Timolol, Carteol of Betagan)
- Gebruik van cortisone (in pillen maar vooral in oogdruppels) kan oogdruk-stijging geven !
- Knoop uw das niet te strak rond uw nek . Dit geeft gemiddeld een drukstijging van 2.6mm Hg !!
- Het zien van gekleurde ringen rond lampen (“regenbogen”) kan wijzen op een belangrijke drukstijging. Meestal gebeurt dit ’s avonds en gaat het meestal gepaard met verminderd zicht ! Hiervoor moet u dringend raadplegen !!
BELANGRIJK
Stop nooit spontaan met de oogdruppels, ook al merk je geen verschil na het stoppen, van de druppels . Te hoge oogdruk voel je immers zelf niet, maar toch wordt uw gezichtsveld traag progressief aangetast. Je gaat het maar zelf opmerken als het gezichtsveld sterk beperkt is. Dan kan geen enkele behandeling uw gezichtsveld-verlies nog herstellen. We kunnen alleen maar verdere beschadiging proberen te vermijden !
DAAROM:
· neem uw oogdruppels mee bij een kliniek-opname
· probeer uw druppels op een vast moment aan te brengen
(bvb als eerste werk na het opstaan en als laatste werk voor het slapen),
zodat u de kans verkleint dat u de oogdruppels vergeet