"leeftijdsgebonden slijtage van het centrale netvlies"
  

LEEFTIJDS GEBONDEN MACULA-DEGENERATIE (LMD)
                                                                                   
   
WAT IS DE MACULA?

 De  macula  is de  centrale zone in het netvlies (dit vlies ligt tegen de binnenzijde van de oogbol). Die centrale zone zorgt voor het scherpe zicht, wat nodig is om te lezen en voorwerpen te herkennen. De zijkant van het netvlies dient alleen om beweging en grove omtrekken te zien. De macula is dan ook het "oog in het oog". Het centrum van de macula noemt “de fovea” en zorgt voor het scherpste zicht !

HOE KAN DIE MACULA AANGETAST WORDEN?

De aantasting gebeurt door leeftijds-gebonden slijtage. Die slijtage gebeurt niet door overmatig gebruik van de ogen (zoals teveel lezen of TV kijken) . 

Factoren die wel een rol spelen: 

ADERVERKALKING

Roken verhoogt daarom de kans 3X / cholesterol verlagende producten (“statines”) kunnen beschermend werken. Macula-degeneratie is daarom ook een reden om statines te gebruiken. Het is bovendien bewezen dat mensen met macula-degeneratie iets meer kans hebben op hart-infarcten en hersen-beroertes, wat juist door statines kan voorkomen worden  !   

FEL ZONLICHT

Sneller een zonnebril  dragen kan dus preventief werken. Liefst vraag je een zonnebril met blauw filter, bvb serengeti, die het hoog energetische blauwe licht uitfiltert.
Die slijtage kan soms vrij abrupt toenemen door ingroei van nieuwe bloedvaten vanuit het onderliggende vaatvlies, wat zelf uitgelokt wordt door de bestaande slijtagezones, die prikkelende stoffen ( “vasculaire endoteliale groeifactoren”) uitsturen naar het vaatvlies . Die ingroei resulteert vrij snel in lekkage en bloedingen, wat het zicht nog verslecht !  Uitzonderlijk kan de macula ook degenereren op jonge leeftijd. Meestal zijn er dan voorbeschikkende architectuurfoutjes in de isolatielaag aanwezig.
Wanneer er bloedvaatjes ingroeien spreken we van een “natte” macula-degeneratie.
Indien er geen bloedvatiingroei is spreken we van “droge” macula-degeneratie. 

  VERSCHIJNSELEN

De droge leeftijds-gebonden slijtage geeft progressief slechter zicht. Typisch hierbij is het zien van een zwarte vlek centraal.
Het netvlies aan de zijkant blijft goed zodat het oog NOOIT blind wordt. Ingroei van nieuwe bloedvaten  (de “natte degeneratie”)
geeft plotse vervorming van rechte lijnen (goed te zien bij het bekijken van een kruiswoordraadsel of van de tegels op de vloer). Dergelijk kromzien is een alarmteken en noodzaakt een dringende oogarts-controle: nog dezelfde dag of ten laatste de volgende dag !. Regelmatige controles (3 à 4 x per jaar) zijn hoe dan ook aangewezen omdat een oogarts soms vroegtijdig kan vaststellen,
dat er iets broeit. Bovendien kan hij u raad geven bij uw dagelijkse zicht- problemen:  goed licht bij lezen  (bvb een bureau-lamp)  / standloupes kunnen soms lezen weer mogelijk maken. ZIT DICHTBIJ TV (tot op 1 meter).
Het slechte oog afdekken, dat toch meer stoort dan helpt, kan een beter zicht geven bij TV kijken. 

  BEHANDELING

Tegen de droge leeftijds-gebonden slijtage kan weinig of niks gedaan worden. Bepaalde vitamine-preparaten met omega 3 vetzuren (het netvlies heeft daar een hoge nood aan) en beschermende pigmenten (luteine en zeaxantine), die het overtollige licht absorberen in het netvlies, kunnen helpen. Preservision 3 of Nutrof omega zijn voorbeelden van dergelijke vitamine-preparaten.
Deze kunnen de netvlies-slijtage wat vertragen, maar dat is zeker geen wondermiddel.
Alleen als er nieuwe bloedvaten onder het netvlies zitten, kan er een effectieve behandeling gebeuren,
om het zicht te behouden. Soms kan zelfs wat verbetering gegeven worden.

Verschillende mogelijkheden  in de behandeling:

Als de bloedvaatjes NIET CENTRAAL ZITTEN (= als de fovea vrij blijft) kan met klassieke  laser-behandeling (fel licht) de nieuwe bloedvaatjes toegeschroeid worden, wat pijnloos is eigenaardig genoeg . Klassieke laser  kan  niet als de nieuwe bloedvaten wel  pal centraal zitten (onder de fovea), omdat dan ook de fovea uitgeschakeld wordt door de laser,met vermindering van zicht als gevolg.  Spijtig genoeg groeien de bloedvaten snel uit naar het midden en daarom is het zo belangrijk om er snel bij te zijn.

We hebben sinds 2005 ook nog 2 behandelingen als de BLOEDVAATJES CENTRAAL ZITTEN: 
 
INSPUITEN IN HET OOG VAN MEDICATIE  (Macugen of Lucentis) die de ingroei van bloedvaten remt, omdat het de receptoren voor  de “vasculaire endoteliale  groeifactoren” blokkeert ! Dit is een vrij revolutionaire behandeling, die soms wat zichts-verbetering kan geven. Het kan alleen maar als het zicht meer dan 1/10 is !

INSPUITEN VAN EEN KLEURSTOF IN EEN ARM-ADER (Visudyne), die alle bloedvaten gevoelig maakt aan licht. Zo kan met heel zacht laserlicht toch selectief de bloedvaten onder het centrum van het netvlies uitgeschakeld worden zonder dat het bovenliggende netvlies aangetast wordt ! 

U begrijpt dan ook dat het heel belangrijk is voor de behandeling om die eventuele bloedvaten op te sporen en indien ze aanwezig zijn, ze ook precies te localiseren. Dit gebeurt via inspuiten van een speciale kleurstof  (fluoresceine) in een ader van de arm, waarna foto's van het netvlies gemaakt worden ("fluografie"). Indien behandeling niet kan (oa omdat het zicht reeds sterk verminderd is)  kan nog hulp verwacht worden, van speciale  loupes en loupe-brillen.   Het liefst doen we dat, als het proces (spontaan) uitgedoofd is.
Uw oogarts kan u ook hierbij raad geven. Slecht zicht door maculaproblemen geeft snel belangrijke invaliditeit, alhoewel de patient zich in het dagelijks leven nog goed kan behelpen, omdat het zijzicht niet aangetast wordt.

   PLOTS ZIEN VAN KROMME LIJNEN IS EEN ALARMTEKEN EN NOODZAAKT EEN ONMIDDELIJKE RAADPLEGING   (= BINNEN 1 A 2 DAGEN) BIJ EEN OOGARTS  

 

MACULA DEGENERATIE





INJECTIEMETHODE

 



ZICHT