OOGMIGRAINE : MIGRAINE MET AURA
WAT
Iedereen heeft wel eens hoofdpijn. Te korte nachten, te sterke dranken, te hoge bloeddruk, letsels aan de halswervels ("artrose")...het zijn evenveel REDENEN om rond te lopen met een pijnlijk hoofd.
Maar migraine dat is anders. Dat is hevige hoofdpijn (meestal een zijde van het hoofd), die verergert bij inspanning en vaak (maar niet altijd) gepaard gaat met misselijkheid (soms echt braken) en overgevoeligheid voor licht en lawaai. Bovendien keert het geregeld terug. Je voelt het geregeld aankomen door voorafgaande bleekheid en visuele hallucinaties: zaagtandvormige zilverkleurigen flikkeringen, die geleidelijk groter worden ( "OOGMIGRAINE" ). Soms kunnen het eerder slingerende banden zijn, die kunnen flikkeren en soms alle kleuren van de regenboog aannemen. De ogen sluiten helpt niet, omdat deze hallucinatie in de hersenen ontstaat ! Deze voortekenen noemt men "aura". Als er ook nog uitvalsverschijnselen zijn, spreekt met van
"MIGRAINE ACCOMPAGNÉE" : uitval van gezichtsveld// tintelingen rond mond (zeer typisch !!) en handen ("slapende handen") tot zelfs verlamming van de hand / dubbel zien // moeilijk vinden van de juiste woorden ("afasie") / niet meer horen langs 1 kant. Hoe angstwekkend en pijnlijk de migraine -aanval ook is, het laat zelden blijvende letsels na. Heel uitzonderlijk kan er sprake zijn van een migraine-infarct: door het extreem en langdurig samenknijpen van de bloedvaten, kan een zone in de hersenen definitief uitvallen ! Met de moderne medicatie valt dit tegenwoordig haast nooit meer voor! 12 % van de mensen krijgen met migraine te maken, vooral tussen de leeftijd van 30 a 50 jaar. Vrouwen lijden 3 keer vaker aan migraine.
OORZAAK :
Aan de basis van migraine ligt onder meer serotonine. Deze stof vernauwt de bloedvaten. Aldus geraken onze energiestoffen onvoldoende in de hersenen. Dit leidt tot de vernoemde voorbodes van migraine. Een lijst van SEROTONINE-VRIJZETTERS is nooit volledig: chocolade, koffie, roken, cola, energie- dranken (oa red bull) , mentol-snoepjes (o.a Vicks), alcohol, haring, sterke kaas, fel licht (een zonnebril kan dus helpen !!), hevig lawaai, pinda- of pistache nootjes, stress en hevige vermoeidheid, weersveranderingen, het overslaan van maaltijden, zware sportbelasting, hersenschudding, langdurig zonnen of sauna, wijzigingen in levensstijl (gedurende het weekend bijvoorbeeld: cafeïne derving / maaltijd overslaan 's morgens). Wanneer serotonine de vaten heeft dichtgeknepen gaan de hersenen reageren en wordt gezorgd voor extra bloedaanvoer. Bloedvaten binnen en buiten de schedel gaan dan uitrekken en aldus dreunt elke polsslag door het hoofd. Gelukkig reageren de hersenbloedvaten niet altijd (het kan dus bij voorbodes blijven !) en niet bij iedereen zo hevig. Hierbij komt een stukje erfelijkheid (12 % van de bevolking heeft er last van ! -als 1 van je ouders het hebben, heb je ook 50 % kans om het te hebben !) en hormonale factoren (3 keer meer vrouwen hebben last van migraine, vooral tijdens de menstruaties, ook "de pil" kan aanvallen uitlokken). Met ouder worden kan migraine soms verbeteren. Als je alles met mate doet, kan je wel eens wat koffie en chocolade permitteren !!
HEB IK WEL MIGRAINE ?
De internationale headache society heeft een aantal criteria opgesteld die toelaten om migraine van andere hoofdpijnvormen te onderscheiden:
MIGRAINE ZONDER AURA
- Minstens 5 aanvallen die tussen 4 uur en drie dagen duren
- De hoofdpijn vertoont minstens 2 van de volgende kenmerken: eenzijdige, kloppende en matige tot ernstige pijn,
die verergert bij lichamelijke inspanningen, waardoor je het rustiger aan moet doen.
De hoofdpijn gaat gepaard met misselijkheid en braken en met overgevoeligheid aan licht en geluid
- De hoofdpijn wordt niet veroorzaakt door een ander lichamelijk probleem
MIGRAINE MET AURA
- minstens 2 aanvallen
- Aura vertoont minstens 2 van de volgende kenmerken:
-ze begint geleidelijk en ze laat geen restletsels na
-ze duurt minder dan 60 minuten
-ze kan binnen het uur gevolgd worden door hoofdpijn.
Deze kan echter ook voor de aura of tegelijk met de aura beginnen !
BEHANDELING (VIA HUISARTS OF NEUROLOOG)
BIJ EEN AANVAL IS SNEL INGRIJPEN BELANGRIJK . Enkele uren rust in een stille donkere kamer is een deel van de remedie samen met koude compressen op het voorhoofd (inspanning, geluid en licht maken immers alles erger !). Dan heb je ook nog pijnstillers: Een gram aspirine (liefst het maagsparende acenterine, aspegic of aspirine in bruistabletten) en/of 1 gram paracetamol (meer dan drie pillen per dag van dit product gedurende meerdere jaren kan de nieren beschadigen) of aanverwanten. Soms kunnen anti-inflammatoire middelen zoals Brufen of Apranax beter helpen, dan paracetamol ! Als er meer nodig, dan kunnen combinaties met codeïne of cafeïne (bvb Perdolan of Migraine-Kranit) beter helpen. Ook de neiging tot braken moet gestopt worden: bvb met motillium of primperan (best in zetpillen, anders wordt de medicatie uitgebraakt voor ze effect kan hebben). MIGPRIV is een combinatie van aspirine en een antibraakmiddel, dat geregeld goed scoort !
HELPT DIT NIET of herhalen de aanvallen zich te frequent dan is een specifieke migraine behandeling nodig: voor een aanval zal de dokter ergotamine, zoals in Cafergot of Diergo of de nieuwere maar duurdere triptanen (werkt op de serotonine receptor in de bloedvaten !), zoals in Imitrex , Naramig of ZOMIG ORAL voorschrijven, voor hun vaatvernauwend effect. Slik van bij de eerste tekenen 1 tabletje of spuit Imitrex onderhuids. Is de werking onvoldoende, neem een halfuur later nog eens een halve tablet. Stop met ergotamine bij zes milligram per crisis (paarsrode handen en koude voeten zijn ook tekens dat teveel werd gebruikt). Bij langdurig en overmatig gebruik bestaat de kans op gewenning en... hoofdpijn ! Neem daarom nooit meer dan 1 keer per week ergotamine ! De hoofdpijn treedt ook op bij plots stoppen. Het dure Imitrex en Zomig oral is efficiënter en veiliger dan ergotamine ! Imitrex wordt tegenwoordig terug betaald op voorschrift van een neuroloog, als het gaat om een hardnekkige migraine, die niet reageert op andere vormen van therapie.
PREVENTIE
Bij frequente aanvallen (meer dan 2 per maand) kan ook gedacht worden aan MEDICAMENTEUZE PREVENTIE die in 60 % van de gevallen helpt (eerste keuze product is Inderal, cfr infra). Het kan wel 1 maand duren voor aldus een effect bereikt wordt. Best wordt de kuur 6 maand volgehouden , nadien kan de dosis meestal verminderd worden: Om serotonine als uitlokker te "counteren" komen Sandomigran, Deseril en Nocertone in aanmerking. Betablokkers (vooral Inderal ), helpen bij stress (ten minste als de bloeddruk niet te laag is). Ook kalmeermiddelen kunnen helpen hierbij. Calcium antagonisten zoals Isoptine en Sibelium krijgen de opdracht het uitrekken van de bloedvaten binnen de perken te houden en zijn vooral nuttig bij verlengde voorverschijnselen. RELAXATIETECHNIEKEN (yoga) en frisse buitenlucht slagen erin de periode tussen de aanvallen te verlengen, gezien stress nogal vaak aan de oorsprong van de migraine ligt ! Indien fel licht als hinderlijk wordt ervaren kan snel een zonnebril gedragen worden (ev. zelfs constant een rustbril (dit is bril +/- zonder correctie maar met verkleurende glazen). Een warme douche kan relaxen ! Ondanks alle mogelijkheden is er nog geen trefzekere behandeling voor iedereen. De omgeving dient begrip en geduld op te brengen. Een geruststelling is het zeker dat migraine een volstrekt goedaardige vorm van hoofdpijn is, die vrijwel nooit blijvende gevolgen heeft.